رد پای روانشناسی دین در مکتب انگلیسی_آمریکایی

رویکرد تجربی و حتی آزمایشگاهی به دین و نگاه توصیفی در مطالعات دینی، مهمترین ویژگی این سنت است. فرانسیس گالتون(Galton/1921-1822) دانشمند انگلیسی، بنیان‌گذار روان‌شناسیِ تفاوت‌های فردی است و نخستین کسی است که از روش آماریِ همبستگی در این زمینه استفاده کرد.

 

            فرانسیس گالتون                                             ویلیام جیمز

 

استنلی هال(Hall/1924-1844) از بنیان‌گذاران روان‌شناسی دین در آمریکا است. وی برای این منظور دانشکده روان‌شناسی دین در دانشگاه کلارک را تأسیس کرد. جیمز لوبا(Leuba,J.H.) و ادوین استاربوک(Starbuck,E.D.) نیز از شاگردان برجسته هال هستند که بر مطالعه تجربه‌هایی چون ایمان‌آوری، دعا و حالات عرفانی با کاربرد روشهای پرسشنامه، مصاحبه شخصی، زندگی‌نامه‌های خودنوشت و دیگر روش‌های تجربی که قابل تجزیه و تحلیل، رده‌بندی و سنجش آماری‌اند، تأکید داشتند. همینطور ویلیام جیمز یکی دیگر از فیلسوفان این مکتب است که به معرفی وی و کتابش می پردازیم :

"ویلیام جیمز، فیلسوف آمریکایی و بنیانگذار مکتب پراگماتیسم، در دوران حیات خود مکتب پراگماتیسم را بنیان نهاد و در ادامه کتاب مهم«روانشناسی دین» را تالیف کرد. ناگفته نماند وی به حرفه پزشکی نیز پرداخته و در این رشته نیز دارای تبحر بود اما دغدغه نهایی او یک امر اخلاقی است. او می‌خواهد روشی فلسفی را برای زندگی و نیز انسان‌ها ارایه دهد. شیوه زنده و با روح کلام و نوشتارش، وی را در نزد همگان محبوب کرد.

«روانشناسی دین» دیگر اثر مهم این اندیشمند است. کتاب «روان‌شناسی دین از دیدگاه ویلیام جیمز» در ایران از سوی مسعود آذربایجانی به فارسی ترجمه شده است.کتاب «روان‌شناسی دین از دیدگاه ویلیام جیمز» با بیان تأثیر عوامل گوناگون در تجربه دینی به بررسی پدیده دینداری از منظر روان‌شناختی پرداخته‌است. در مقدمه این کتاب، تعریف، تاریخچه و اهمیت روان‌شناسی دین ارزیابی شده و گزارشی از زندگی‌نامه، آثار، مبانی فکری و روش‌شناسی ویلیام جیمز ارابه شده‌است.
جیمز کتاب حاضر را در پنج فصل با عناوینی چون چیستی دین و دینداری، خاستگاه دین و منشا دینداری، تحلیل ایمان، توصیف و تبیین تجربه دینی و سرانجام آثار دینی، محورهای اساسی روان‌شناسی دین را از دیدگاه جیمز عنوان کرده‌است.
جیمز در اواخر عمر کتاب «یک جهان کثرت‌گرا» را انتشار داد. وی در این اثر به طرز درخشانی به آثار هگل، فخنر و برگسون پرداخته است."

 

منابع :

1. www.pajoohe.ir نویسنده سعید متقی فر

2. www.fa.wikipedia.org

3. www.bartarinha.ir

1399-08-18 _ 19:00